Radicalisering en expressie: de effectiviteit van cultuurkritiek
Aansluitend interview door Willem van Weelden
Author: redactie redactie
<p>Volgens de Amerikaans/Franse cultuurcriticus Brian Holmes is een nieuwe cultuurkritiek wenselijk en kan deze worden gearticuleerd vanuit de beeldende kunst. De hedendaagse economie en de kunstpraktijk overlappen elkaar, waardoor de noodzaak zich opdringt om vanuit de beeldende kunst nieuwe waardestellingen te formuleren. </p>
<p>De gevestigde waarden van vandaag zijn deels gevormd naar het activisme in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Waarden die toen vanuit de activistische kunstpraktijk krachtig werden geadresseerd, zoals flexibiliteit, mobiliteit en innovatie, zijn nu vanzelfsprekend in de netwerkeconomie. Voorwaarde voor het ontstaan van deze economie was de intrede van de nieuwe media. Die brachten een andere omgang met beelden en een andere esthetiek met zich mee. </p><p>Wat is in deze maatschappelijke ontwikkeling nog de plek van de (beeldende) kunst? Kan zij, zoals vroeger, nog kritische waardestellingen formuleren en effectief onder de aandacht brengen? Of gaat zij als (kritische) praktijk verloren in het dagelijkse mediageweld en dreigt zij onzichtbaar te worden? Wat zou een activistisch antwoord kunnen zijn vanuit de kunst?</p><p>Ter gelegenheid van de presentatie van het achtste nummer van <i>Open, cahier voor kunst en het publieke domein</i>, dat het thema (ON)ZICHTBAARHEID heeft, houdt <b>Brian Holmes</b> een lezing over de relaties tussen activisme en hedendaagse kunst. Met <b>Willem van Weelden</b>, een van de gastredacteuren van <i>Open #8</i>, voert hij na afloop een gesprek.</p><p><b>Brian Holmes</b>, criticus en activist, is met name geïnteresseerd in de verbanden tussen artistieke praktijk en activisme, en schrijft daarover met regelmaat in bladen als <i>Springerin</i>, <i>Multitudes</i>, <i>Parachute</i> en op <i>Nettime</i>. Van 1999 tot 2001 was hij lid van grafische kunst groep <i>Ne pas Plier</i> (Niet Buigen) rondom de ontwerper Paris-Clavel. Momenteel werkt hij samen met de conceptuele kunstgroep <i>Bureau d’études</i>, die letterlijk het mondiale kapitalisme in kaart brengt (contra-cartografie). </p><p><b>Holmes</b> schreef in 2000 het artikel <i>Reflecting Museums</i>, over de positie van musea binnen de huidige informatie- en netwerkmaatschappij, en in 2002 publiceerde hij <i>The Flexible Personality</i>. Hierin gaat hij op zoek naar de mogelijkheden van een nieuw soort cultuurkritiek, op basis van een kritische analyse van de cultuurkritiek sinds Horkheimer en Adorno, en met name uitgaand van het activisme in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Deze historische analyse combineert <b>Holmes</b> in <i>The Flexible Personality</i> met een onderzoek naar het hedendaags activisme, zoals de anti-globalistische bewegingen en de strijd tegen het nieuwe, mondiale kapitalisme. </p><p><b>Holmes</b> argumenteert in <i>Reflecting Museums</i> dat de kunstwereld voor een groot deel functioneert als instrument van het hedendaags mondiaal kapitalisme. Omgekeerd vormen esthetische en artistieke waarden een belangrijk deel van de informatiesamenleving. </p><p>De lezing wordt georganiseerd door <i>Open</i> i.s.m. <i>SKOR</i> (Stichting Kunst en Openbare Ruimte).</p><p><b>Open #8 (ON)ZICHTBAARHEID</b>: voorbij het beeld in kunst, cultuur en het publieke domein</p><p>De mate van zichtbaarheid van sociale, politieke, economische en culturele gebeurtenissen via publieke beelden, wordt als indicatief beschouwd voor het democratische gehalte van een samenleving. Het onzichtbare is het ongecontroleerde, onbestaanbare of onderdrukte, maar ook dat wat erop wacht onthuld te worden. </p><p><b>Met bijdragen van:</b> Camiel van Winkel, Jouke Kleerebezem, Brian Holmes, Jorinde Seijdel, Dieter Lesage, Henk Oosterling, Willem van Weelden, Jan van Grunsven, <br />Brigitte van der Sande, René Boomkens, Max Bruinsma, Bureau d’études, Wouter Davidts, Pascale Gatzen, Tom van Gestel, Eric Kluitenberg, Marjolein Schaap, Dennis Kaspori, Jeanne van Heeswijk, Henk Slager, DRTFWD en David Gibbs. </p><p><i>Open, cahier over kunst en het publieke domein</i>, verschijnt twee keer per jaar en is een uitgave van NAi uitgevers i.s.m. SKOR.</p>