Transit Centraal Azië
Author: redactie redactie
<B>Vijfdaags programma met kenners van en gasten uit de regio, met speelfilms, muziek, debatten, voordrachten en interviews.</b>
<BR><BR>In het filmprogramma <B>Transit Centraal Azië</b> willen we een indruk geven van de diversiteit van de Centraalaziatische filmindustrie. Niet alleen door middel van de vertoning van het bij ons populaire exotische werk, maar ook door sociaal realistische films in het programma op te nemen.
De laatste jaren zijn enkele films op eigen kracht doorgedrongen tot de Nederlandse theaters. Voorbeelden hiervan zijn <I><B>Beshkempir</i></b> (Aktan Abdykalykov, Kyrgyzstan),
<I><B>Bratan</i></b> (Bakhtyar Khudoinazarov, Tadzjikistan) of <I><B>Killer</i></b> (Darezhan Omirbayev, Kazachstan). <BR><BR> Dat slechts sporadisch films uit Centraal Azië bij ons in de bioscopen te zien zijn, ligt vooral aan het geografisch en cultureel isolement. Distributieproblemen werden eerst veroorzaakt door de Sovjet-Unie, later juist door het wegvallen van de oude orde. Voor financiering zijn de Centraalaziatische republieken in hoge mate afhankelijk van het buitenland en een lokale filmscene ontbreekt. Langzaam maar zeker verbetert de situatie zich evenwel en kunnen we spreken van een kleine, maar internationaal redelijk succesvolle filmindustrie.<BR><BR>
Wat opvalt in de films is de eenvoud van de verhalen en de aandacht voor het detail. Er lijkt een grondig wantrouwen te bestaan tegen grote pretenties en visies. Onderwerpen worden dichtbij huis gekozen - ze laten tradities, sfeer en cultuur zien - of zijn absurdistisch. <BR><BR>
De Tadzjiekse regisseur <B>Jamshed Usmonov</b> brak internationaal door met <I>The Flight of the Bee</i>, een subtiel portret van een dorpsgemeenschap waarin een conflict tot in het absurde wordt uitgevochten. Zijn nieuwe film <I>Angel on the Right</i>, waarin de grimmige verhoudingen in een armoedig Tadzjieks dorp worden geschetst, vertonen wij in een voorpremière. Regisseur <B>Usmonov</b> speelt ook nog de hoofdrol in <I>La Route</i> van <B>Darezhan Omirbayev</b>. Dit is de enige film in dit programma die in reguliere distributie is in Nederland.<BR><BR> Verder vertonen wij twee films van <B>Yusup Razikov</b>, die als regisseur en directeur van Uzbekfilm Studio de romantische traditie van de Oezbeekse film heeft doorbroken en een moderne cinema op gang heeft gebracht. In<I>The Dance of Men</i> komen individu en gemeenschap met elkaar in botsing, in <I>Comrade Boykenzhaev</i> wordt de overblijfselen van sovjet-mentaliteit te kijk gezet. <BR><BR>
De Kirgizische regisseur <B>Aktan Abdykalykov</b> dringt via de nauwkeurige registratie van de omgeving en gedragingen door tot de achterliggende denkwereld en beleving van mensen in zijn land. Twee van zijn korte en bijzondere films zijn in het programma opgenomen. <BR><BR><I>Don’t Cry</i>, een film van de Kazachstaanse regisseur <B>Amir Karakulov</b>, is het meest realistische drama. De film is gemaakt met geld van het Hubert Bals Fonds en wordt wereldwijd op festivals vertoond. De Kazachstaanse cinema is verder vertegenwoordigd met <I>The Needle</i>, die stamt uit de nadagen van de Sovjet-Unie en een grote hit was, en <I>Antiromantika</i>, een trieste en toch komische korte film uit 2001.